Sặc sữa là một trong những tình huống nguy hiểm có thể xảy ra khi bé bú mẹ hoặc bú bình. Một số trường hợp nhẹ có thể tự khỏi, nhưng nếu bé bị sặc nghiêm trọng mà không được xử lý kịp thời, có thể dẫn đến ngạt thở, viêm phổi hít, thậm chí tử vong. Vì vậy, mẹ cần nhận biết dấu hiệu bé bị sặc sữa nguy hiểm để can thiệp đúng cách và bảo vệ con yêu!
1. Vì sao bé dễ bị sặc sữa?
Sặc sữa xảy ra khi sữa đi vào đường thở thay vì thực quản, khiến bé khó thở, ho sặc sụa. Nguyên nhân phổ biến gồm:
✅ Bé bú quá nhanh: Lượng sữa ra quá nhiều khiến bé không nuốt kịp.
✅ Bé bú sai tư thế: Đặc biệt khi mẹ cho bú nằm hoặc bé chưa ngậm đúng khớp ngậm.
✅ Dạ dày chưa phát triển hoàn thiện: Trẻ sơ sinh có cơ thắt thực quản yếu, dễ bị trào ngược.
✅ Bé khóc khi bú: Khi bé vừa bú vừa khóc, đường thở mở rộng, dễ khiến sữa lọt vào khí quản.
🔬 Dẫn chứng: Theo Hiệp hội Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP), trẻ sơ sinh có phản xạ nuốt chưa hoàn thiện, nên dễ bị sặc sữa nếu bú quá nhanh hoặc không đúng tư thế.
2. Dấu hiệu bé bị sặc sữa nguy hiểm mẹ cần chú ý
2.1. Bé ho sặc sụa, tím tái
📌 Dấu hiệu nhận biết:
- Bé ho dữ dội, sặc sụa, mặt đỏ bừng.
- Sau cơn ho, bé khóc yếu, tím tái quanh môi và mặt.
- Cơn ho có thể ngắt quãng, sau đó bé lịm dần, đây là dấu hiệu nguy hiểm.
🔬 Dẫn chứng: Theo WHO, tím tái là dấu hiệu của thiếu oxy, nếu không được xử lý nhanh, có thể dẫn đến tổn thương não.
2.2. Bé bị khó thở, thở rít
📌 Dấu hiệu nhận biết:
- Bé khó thở, thở rít, lồng ngực co rút mạnh.
- Có tiếng khò khè khi hít vào.
- Một số bé thở nhanh, gấp gáp hoặc có lúc ngừng thở.
🔬 Dẫn chứng: Theo Viện Sức khỏe Trẻ em & Phát triển Con người (NICHD), sặc sữa nghiêm trọng có thể gây suy hô hấp cấp, dẫn đến nguy cơ tử vong nếu không được sơ cứu kịp thời.
2.3. Bé không khóc, phản ứng yếu dần
📌 Dấu hiệu nhận biết:
- Bé đột nhiên im lặng, không khóc, môi tái nhợt.
- Cơ thể bé trở nên lả đi, mềm nhũn hoặc co giật nhẹ.
🚨 Cảnh báo: Đây là dấu hiệu bé bị tắc nghẽn đường thở nghiêm trọng, mẹ cần sơ cứu ngay bằng cách vỗ lưng ấn ngực (xem phần xử lý bên dưới).
2.4. Bé bị nôn trớ, có sữa trào qua mũi
📌 Dấu hiệu nhận biết:
- Bé bị trào sữa qua mũi miệng.
- Sau khi sặc, bé có dấu hiệu mệt mỏi, ngủ li bì hoặc thở không đều.
🔬 Dẫn chứng: Theo Viện Hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ, trào ngược sữa vào phổi có thể gây viêm phổi hít, nếu bé có dấu hiệu thở khò khè sau sặc sữa, mẹ nên đưa bé đi khám ngay.
3. Bé bị sặc sữa, mẹ phải làm gì ngay?
Nếu bé có dấu hiệu sặc sữa nghiêm trọng, mẹ cần bình tĩnh và thực hiện các bước sơ cứu:
✅ Bước 1: Đặt bé nằm sấp trên tay mẹ
- Mẹ đỡ ngực bé bằng một tay, giữ đầu thấp hơn thân người.
✅ Bước 2: Vỗ lưng giúp tống sữa ra ngoài
- Dùng lòng bàn tay vỗ nhẹ 5 lần vào giữa lưng bé (vùng giữa hai bả vai).
✅ Bước 3: Kiểm tra đường thở
- Nếu bé vẫn khó thở, đặt bé nằm ngửa và dùng hai ngón tay ấn nhẹ vào vùng dưới xương ức 5 lần.
✅ Bước 4: Nếu bé không phản ứng, gọi cấp cứu ngay
- Nếu sau sơ cứu, bé vẫn tím tái hoặc bất tỉnh, mẹ gọi 115 ngay để được hỗ trợ y tế kịp thời.
4. Cách phòng tránh sặc sữa cho bé
🎯 Tư thế bú đúng: Giữ đầu bé cao hơn thân, không cho bé bú khi đang nằm ngửa.
🎯 Điều chỉnh lượng sữa: Nếu bé bú bình, mẹ nên chọn núm ti phù hợp để sữa chảy chậm, tránh trào quá nhanh.
🎯 Không cho bé bú khi đang khóc hoặc buồn ngủ: Điều này giúp bé bú chủ động và nuốt tốt hơn.
🎯 Bế bé thẳng sau khi bú: Sau khi bú xong, mẹ nên bế bé thẳng 15-20 phút để sữa xuống dạ dày, hạn chế trào ngược.
Lời khuyên từ mẹ bỉm
Sặc sữa là tình huống nguy hiểm, nhưng nếu mẹ nhận biết sớm dấu hiệu nghiêm trọng và sơ cứu đúng cách, bé sẽ an toàn. Hãy luôn quan sát bé khi bú, giữ tư thế đúng và tạo thói quen bú an toàn để hạn chế tối đa nguy cơ sặc sữa nhé!
