Là mẹ bỉm, ai cũng lo lắng khi bé yêu gặp vấn đề về tiêu hóa: bụng đầy hơi, khó chịu, tiêu chảy hoặc táo bón. Đây có thể là dấu hiệu của rối loạn tiêu hóa, một tình trạng khá phổ biến ở trẻ nhỏ do hệ tiêu hóa còn non yếu. Nếu không phát hiện sớm, bé có thể bị suy dinh dưỡng, chậm lớn và ảnh hưởng đến sức khỏe lâu dài.
Vậy rối loạn tiêu hóa có dấu hiệu gì? Khi nào mẹ cần can thiệp? Hãy cùng mình tìm hiểu ngay nhé!
1. Nguyên nhân khiến bé bị rối loạn tiêu hóa
Có nhiều nguyên nhân khiến bé bị rối loạn tiêu hóa, phổ biến nhất gồm:
✅ Hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện: Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ có hệ tiêu hóa còn yếu, chưa sản xuất đủ enzyme tiêu hóa, dễ bị rối loạn khi thay đổi chế độ ăn.
✅ Loạn khuẩn đường ruột: Dùng kháng sinh kéo dài, ăn uống không hợp vệ sinh khiến hệ vi khuẩn có lợi bị mất cân bằng, gây rối loạn tiêu hóa.
✅ Chế độ ăn không phù hợp: Bé ăn dặm quá sớm, thay đổi sữa đột ngột, ăn nhiều thực phẩm khó tiêu có thể làm đường ruột “biểu tình”.
✅ Nhiễm khuẩn đường tiêu hóa: Vi khuẩn, virus từ thực phẩm, đồ chơi hoặc tay chưa rửa sạch có thể gây tiêu chảy, nôn mửa, đau bụng.
🔬 Dẫn chứng: Theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia, có hơn 50% trẻ dưới 3 tuổi từng bị rối loạn tiêu hóa ít nhất một lần.
2. Dấu hiệu bé bị rối loạn tiêu hóa
2.1. Tiêu chảy hoặc táo bón
📌 Dấu hiệu nhận biết:
- Bé đi ngoài phân lỏng nhiều lần/ngày, phân có mùi chua, bọt hoặc nhầy.
- Ngược lại, nếu bé ít đi ngoài, phân cứng, khô kèm khó chịu, có thể bé bị táo bón do rối loạn tiêu hóa.
🔬 Dẫn chứng: Theo WHO, tiêu chảy kéo dài trên 2 tuần có thể dẫn đến suy dinh dưỡng và ảnh hưởng đến sự phát triển trí não của trẻ.
2.2. Bé hay đầy bụng, chướng hơi
📌 Dấu hiệu nhận biết:
- Bé bụng căng tròn, hay xì hơi, ợ hơi nhiều sau ăn.
- Ngủ không ngon giấc, quấy khóc, uốn éo khó chịu.
⚠ Lưu ý: Nếu bé đầy bụng nhưng không xì hơi được, bụng trướng to hơn bình thường, mẹ cần đưa con đi khám ngay để tránh nguy cơ tắc ruột.
2.3. Nôn trớ thường xuyên
📌 Dấu hiệu nhận biết:
- Bé hay nôn trớ sau ăn, đặc biệt khi bú hoặc ăn dặm.
- Nếu bé nôn nhiều, có dấu hiệu mất nước (khô môi, ít tiểu, quấy khóc nhiều), mẹ cần cho bé đi khám ngay.
2.4. Biếng ăn, chậm tăng cân
📌 Dấu hiệu nhận biết:
- Bé ăn ít hơn, từ chối bú mẹ hoặc ăn dặm.
- Cân nặng không tăng hoặc giảm sút dù mẹ đã cố gắng bổ sung dinh dưỡng.
🔬 Dẫn chứng: Theo nghiên cứu của Viện Dinh dưỡng Việt Nam, 80% trẻ bị rối loạn tiêu hóa kéo dài có nguy cơ suy dinh dưỡng nếu không được can thiệp kịp thời.
3. Cách xử lý khi bé bị rối loạn tiêu hóa
💡 Bổ sung men vi sinh: Các lợi khuẩn từ men vi sinh hoặc sữa chua giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, giảm tiêu chảy, táo bón.
🥦 Điều chỉnh chế độ ăn:
- Bé bú mẹ: Mẹ ăn uống lành mạnh, tránh đồ ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ.
- Bé ăn dặm: Chia nhỏ bữa ăn, bổ sung rau xanh, hạn chế thực phẩm khó tiêu như đồ chiên rán.
🚰 Bù nước và điện giải: Nếu bé tiêu chảy, mẹ cần bổ sung oresol hoặc nước lọc, sữa mẹ để tránh mất nước.
🍼 Không đổi sữa đột ngột: Nếu bé dùng sữa công thức, mẹ cần đổi từ từ trong 5-7 ngày để tránh rối loạn tiêu hóa.
🚨 Khi nào cần đưa bé đi khám?
- Tiêu chảy kéo dài trên 3 ngày, phân có máu, bé mất nước.
- Bé sụt cân nhanh, nôn nhiều, không chịu ăn uống.
- Bé có dấu hiệu đau bụng dữ dội, chướng bụng nặng.
Lời khuyên từ mẹ bỉm
Rối loạn tiêu hóa ở trẻ không quá nguy hiểm nếu mẹ phát hiện và xử lý đúng cách. Chỉ cần mẹ chú ý chế độ ăn, bổ sung men vi sinh hợp lý và giữ vệ sinh sạch sẽ, bé sẽ sớm khỏe lại và phát triển tốt. Nếu tình trạng kéo dài, mẹ đừng chần chừ mà hãy đưa bé đi khám ngay nhé!
