Là một mẹ bỉm, chắc hẳn ai cũng mong con mình lớn nhanh, khỏe mạnh. Nhưng nếu bé hay quấy khóc, ngủ không ngon, chậm mọc răng hoặc chậm biết đi, rất có thể con đang gặp tình trạng còi xương. Đây là vấn đề phổ biến ở trẻ nhỏ do thiếu vitamin D, canxi và phốt pho, ảnh hưởng đến sự phát triển xương và chiều cao của bé.
Vậy dấu hiệu bé bị còi xương là gì? Khi nào mẹ cần lo lắng? Cùng mình tìm hiểu ngay nhé!
1. Vì sao bé bị còi xương?
Còi xương xảy ra khi xương của bé không đủ khoáng chất để phát triển khỏe mạnh. Nguyên nhân phổ biến gồm:
✅ Thiếu vitamin D: Vitamin D giúp hấp thụ canxi và phốt pho. Thiếu vitamin D là nguyên nhân chính dẫn đến còi xương.
✅ Thiếu ánh nắng mặt trời: Trẻ ít tiếp xúc với ánh nắng mặt trời (đặc biệt vào mùa đông) dễ bị còi xương do cơ thể không tổng hợp đủ vitamin D.
✅ Chế độ ăn thiếu canxi, phốt pho: Trẻ bú mẹ hoàn toàn nhưng mẹ ăn uống không đủ chất, hoặc bé ăn dặm thiếu sữa và thực phẩm giàu canxi.
✅ Sinh non hoặc suy dinh dưỡng: Bé sinh non, nhẹ cân có nguy cơ thiếu khoáng chất từ khi trong bụng mẹ, dễ bị còi xương hơn trẻ sinh đủ tháng.
🔬 Dẫn chứng: Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), khoảng 30% trẻ dưới 3 tuổi có nguy cơ còi xương do thiếu vitamin D.
2. Dấu hiệu bé bị còi xương mẹ cần chú ý
2.1. Bé quấy khóc, ngủ không ngon
📌 Dấu hiệu nhận biết:
- Bé hay khóc đêm, giật mình khi ngủ, trằn trọc suốt đêm.
- Đổ mồ hôi nhiều dù không nóng, nhất là vùng đầu và gáy.
- Đầu bé dễ bị bẹp một bên do xương mềm, khó giữ tư thế.
🔬 Dẫn chứng: Theo nghiên cứu của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, thiếu vitamin D làm giảm hấp thu canxi, gây kích thích thần kinh trung ương, khiến bé ngủ không ngon.
2.2. Xương mềm, chậm phát triển
📌 Dấu hiệu nhận biết:
- Bé chậm mọc răng hơn bình thường.
- Thóp lâu kín, đầu to hơn bình thường.
- Xương sườn bị biến dạng, dễ thấy các nốt sần dọc theo khung xương sườn (còn gọi là “chuỗi hạt sườn”).
- Chân vòng kiềng hoặc có dấu hiệu cong nhẹ.
🔬 Dẫn chứng: Theo Hiệp hội Nhi khoa Hoa Kỳ, trẻ còi xương thường chậm mọc răng và có bất thường ở xương sọ do thiếu canxi khi xương phát triển.
2.3. Bé chậm biết lật, bò, đi đứng
📌 Dấu hiệu nhận biết:
- Bé biết lật, bò, đi muộn hơn so với bạn cùng tuổi.
- Khi tập đứng, bé hay run chân, yếu và không giữ thăng bằng tốt.
🚨 Cảnh báo: Nếu bé trên 18 tháng nhưng vẫn chưa đi vững, mẹ nên cho con đi khám để kiểm tra nguy cơ còi xương.
2.4. Cân nặng và chiều cao không tăng trưởng tốt
📌 Dấu hiệu nhận biết:
- Bé có dấu hiệu sụt cân hoặc không tăng cân trong nhiều tháng.
- So với bạn cùng tuổi, bé thấp hơn, nhỏ con hơn dù chế độ ăn vẫn đầy đủ.
🔬 Dẫn chứng: Theo WHO, còi xương không chỉ ảnh hưởng đến xương mà còn làm giảm khả năng hấp thụ dinh dưỡng, khiến bé kém phát triển toàn diện.
3. Bé bị còi xương, mẹ cần làm gì?
💡 Bổ sung vitamin D đúng cách:
- Trẻ sơ sinh bú mẹ hoàn toàn cần bổ sung 400 IU vitamin D/ngày.
- Cho bé phơi nắng 15-30 phút/ngày vào sáng sớm (trước 9h) để tổng hợp vitamin D tự nhiên.
🥛 Tăng cường canxi và thực phẩm giàu dinh dưỡng:
- Cho bé uống sữa, ăn phô mai, sữa chua, trứng, cá hồi, cá thu – đây là nguồn canxi và vitamin D tuyệt vời.
- Bổ sung thực phẩm giàu phốt pho như thịt, cá, hải sản giúp hỗ trợ hấp thụ canxi.
🏃♂️ Khuyến khích bé vận động:
- Tập bò, tập đi, cho bé vận động giúp hệ xương chắc khỏe hơn.
🚨 Khi nào cần đưa bé đi khám?
- Nếu bé có dấu hiệu chậm đi, chậm mọc răng nghiêm trọng.
- Bé bị biến dạng xương (chân vòng kiềng, chuỗi hạt sườn).
- Dù bổ sung vitamin D nhưng bé vẫn có dấu hiệu còi xương.
Lời khuyên từ mẹ bỉm
Còi xương có thể ảnh hưởng đến chiều cao và sự phát triển lâu dài của bé. Nhưng mẹ hoàn toàn có thể ngăn ngừa bằng cách bổ sung vitamin D, canxi đúng cách và tạo thói quen phơi nắng, vận động cho bé. Nếu thấy con có dấu hiệu còi xương, mẹ nên can thiệp sớm để con luôn khỏe mạnh, cao lớn nhé!
