Chào các mẹ,
Mình là một mẹ bỉm “cứng tay” sau vài năm nuôi con nhỏ, đã từng trải qua đủ các thể loại “dở khóc dở cười” khi bé bị bệnh, đặc biệt là… tiêu chảy – một tình trạng phổ biến mà hầu như mẹ nào cũng từng gặp phải. Nhưng điều quan trọng là, nhiều mẹ lại không nhận ra sớm các dấu hiệu bé bị tiêu chảy, hoặc lầm tưởng với rối loạn tiêu hóa nhẹ, khiến bé mất nước nặng mà không hề hay biết.
Vậy nên hôm nay, mẹ hãy cùng mình tìm hiểu thật kỹ dấu hiệu tiêu chảy ở trẻ nhỏ, cách nhận biết và xử lý đơn giản, dễ hiểu để bảo vệ con kịp thời nhé!
1. Tiêu chảy là gì?
Tiêu chảy là tình trạng trẻ đi ngoài phân lỏng hoặc nước từ 3 lần trở lên trong 24 giờ. Ở trẻ sơ sinh bú mẹ hoàn toàn, phân có thể mềm, hơi lỏng nhưng nếu mẹ thấy số lần tăng bất thường kèm mùi tanh, bọt, nhầy hoặc có máu thì cần đặc biệt chú ý.
Theo UNICEF, tiêu chảy là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi, chủ yếu do mất nước và điện giải. Nhưng nếu phát hiện sớm và xử lý đúng cách, tiêu chảy hoàn toàn có thể điều trị tại nhà.
2. Dấu hiệu bé bị tiêu chảy – Mẹ cần “bắt bài” sớm!
💩 Bé đi ngoài nhiều hơn bình thường
Đi tiêu phân lỏng, toàn nước hoặc nhầy, có thể có bọt hoặc mùi chua. Trẻ sơ sinh bú mẹ đi ngoài 5–6 lần/ngày là bình thường, nhưng nếu tăng đột ngột và phân khác lạ thì là dấu hiệu tiêu chảy.
🌡 Bé sốt nhẹ hoặc sốt cao
Một số trường hợp tiêu chảy do virus (như Rotavirus), bé có thể kèm theo sốt.
🍼 Bé bú kém, bỏ ăn, khát nước nhiều
Do cơ thể mất nước nên bé dễ mệt mỏi, bỏ bú, khô môi, khô mắt, da nhăn nheo.
😢 Mắt trũng, khóc không ra nước mắt
Dấu hiệu cảnh báo bé đang mất nước nghiêm trọng, mẹ cần đưa bé đi khám gấp.
🤢 Có thể nôn ói đi kèm
Đặc biệt là tiêu chảy do virus, bé có thể nôn vài lần trong ngày đầu, sau đó đi phân lỏng liên tục.
3. Nguyên nhân khiến bé bị tiêu chảy
- Nhiễm virus: Rotavirus là nguyên nhân phổ biến nhất gây tiêu chảy ở trẻ em.
- Vi khuẩn, ký sinh trùng: Thường đến từ thực phẩm hoặc tay không sạch.
- Dị ứng hoặc không dung nạp thực phẩm: Như dị ứng đạm sữa bò.
- Kháng sinh: Dùng kháng sinh kéo dài có thể làm rối loạn hệ vi sinh đường ruột, gây tiêu chảy.
- Vệ sinh không đảm bảo: Dụng cụ ăn uống, bình sữa không sạch hoặc thực phẩm ôi thiu.
4. Bé bị tiêu chảy – Mẹ nên làm gì?
✅ Bổ sung nước và điện giải:
- Dùng ORS (Oresol) pha đúng cách theo hướng dẫn.
- Cho bé bú mẹ nhiều hơn nếu còn bú.
- Với bé ăn dặm, cho uống nước dừa, nước cháo loãng xen kẽ Oresol.
✅ Theo dõi sát các dấu hiệu mất nước
- Nếu bé lừ đừ, khô môi, không đi tiểu trong hơn 6 giờ → phải đưa đi khám ngay.
✅ Giữ vệ sinh tuyệt đối
- Rửa tay sạch trước và sau khi chăm sóc bé.
- Vệ sinh đồ chơi, bình sữa, bát đũa kỹ lưỡng.
✅ Duy trì chế độ ăn phù hợp
- Không kiêng ăn hoàn toàn, cho bé ăn cháo loãng, dễ tiêu hóa như cháo cà rốt, cháo khoai lang, chuối tiêu chín.
5. Khi nào cần đưa bé đến bác sĩ?
- Bé tiêu chảy nhiều lần trong ngày (trên 5–6 lần), kèm sốt cao, nôn nhiều.
- Có dấu hiệu mất nước nặng như: khóc không ra nước mắt, da nhăn, ngủ li bì, bỏ bú hoàn toàn.
- Phân có máu hoặc mùi hôi tanh nặng.
👉 Theo Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP), nếu bé dưới 6 tháng tuổi bị tiêu chảy kéo dài hơn 1 ngày thì nên đi khám ngay.
Mẹo nhỏ từ mình:
Hồi bé nhà mình 7 tháng, từng bị tiêu chảy nhẹ do đổi sữa. Mình xử lý bằng cách dừng loại sữa mới, cho uống Oresol đều đặn, tăng cữ bú mẹ và bổ sung men vi sinh từ sữa chua không đường. Chỉ sau 2 ngày là bé ổn lại.
Tổng kết:
Tiêu chảy tưởng nhẹ nhưng lại tiềm ẩn nhiều nguy hiểm cho trẻ nhỏ nếu mẹ chủ quan. Mẹ hãy luôn quan sát kỹ các dấu hiệu bất thường của con và chuẩn bị sẵn kiến thức để xử lý kịp thời nhé!
